Tereny plemion Bassari, Fula, Bedick

Tego dnia chcemy być bliżej ludzi, plemion, tubylców, zapuszczamy się najdalej jak pozwolą na to warunki drogowe w kierunku Salematy, stolicy plemion Bassari, które zamieszkują te tereny.

Tereny od Bandafassi po wioskę Ninefecha, to etniczny region plemienia Bedick, za którego stolicę uznaje się osadę Iwol. Jest to mała grupa etniczna Senegalu, mówiąca swoim dialektem, wyznająca głównie animizm. Przedstawiciele plemion Bedick mają więcej wspólnego z Mali niż z zamieszkiwanym Senegalem, osiedlili się tutaj uciekając przed skutkami toczącej się wojny w Mali prowadzonej przez Alpha Yaye.

Woda oznacza życie i Afrykańczycy dobrze o tym wiedzą, cała ich egzystencja opiera się na dostępie do źródeł tego bezcennego płynu. Jest potrzebna do gotowania, prania, mycia czy też podlewania roślin w ogródkach. Kobiety przez cały dzień kursują od studni do swoich domów z wielkimi pojemnikami na głowach. Przeważnie do dyspozycji wioski jest jedna studnia lub rzeka, jeżeli w porze suchej nie wysycha. Takie miejsce jest zawsze otoczone wielką czcią i ma olbrzymią wartość, to tutaj spotkamy niestrudzone kobiety Afryki czerpiące ze źródła.

O całym regionie mówi się Bassari Land, a do niedawna była to najlepiej strzeżona atrakcja Senegalu, kraina pełna rdzennej ludności, wzgórz, wodospadów, gdzie życie toczy się niezmiennie od tysięcy lat. Jeszcze kilkanaście lat temu bardzo rzadko odwiedzali to miejsce turyści, tylko wytrwałym podróżnikom udawało się zobaczyć tą senegalską perełkę.

Z chwilą wybudowania drogi asfaltowej pomiędzy Tambacounda a Kedougou tereny te stały się bardziej dostępne, chociaż do dzisiaj jest to spore wyzwanie logistyczne, aby bez własnego auta dostać się do tego raju oddalonego setki kilometrów od np. Dakaru.

Znajdujemy się w jedynym górzystym terenie w Senegalu, który oferuje również atrakcyjne trasy turystyczne dla osób kochających spacery po zielonych wzniesieniach, z których podziwiać można sawannowe niziny i położone tam osady.

Na trasie do Salematy mieliśmy też okazję skosztować lokalnego warzywa, idąca poboczem starsza Senegalka zatrzymała nas, a my myśleliśmy, że chodzi o zwyczajną podwózkę, jednak zostaliśmy obdarowani warzywem podobnym do ziemniaka. Pani pokazała nam, że mamy to zwyczajnie zjeść no i z pewną nieśmiałością wgryźliśmy się w podarunek. W smaku jak połączenie ziemniaka i selera, bardzo syte i smaczne o konsystencji już ugotowanego warzywa.

Powoli przekraczamy tereny zamieszkane przez plemiona Bassari, których stolicą jest Salemata. Bassari to kolejna mała grupa etniczna, której przedstawiciele to wielkości rzędu od 10 do 30tys. osób. Nie uznają oni oficjalnych granic i żyją zarówno na terenach południowego Senegalu jak i Gwinei.

Jest to lud prowadzący osiadły tryb życia, nazywani są również farmerami tych terenów. Uprawiają głównie ziemię sadząc na większą skalę ryż, proso, groszek, które sprzedają do miast oraz inne warzywa na własny użytek.

Było już trochę o kobietach i ich roli w pielęgnowaniu ogniska domowego, wychowywaniu dzieci i ogólnie pojętemu dbaniu o wodę, posiłek i higienę, a więc teraz kilka zdań o mężczyznach. Region południa Senegalu, to jak już wspominałem region górski, a otaczające wioski wysokie masywy skrywają swoje bogactwa i dają pewne możliwości.

Wśród gór działają kopalnie złota i wydobywa się tutaj rudy żelaza. To właśnie tam większość mężczyzn spędza swoje dni ciężko pracując w trudnych warunkach i z prymitywnymi narzędziami. Pokonują oni niejednokrotnie wiele kilometrów pieszo lub na rowerze, aby dostać się i wrócić po pracy w górach do domów. Taki jest powód tego, że ciężko spotkać za dnia wśród wiosek młodych mężczyzn w wieku produktywnym.

Ciężko w to uwierzyć, ale region Bassari pomimo swoich bogactw naturalnych jest najbiedniejszym rejonem Senegalu. Firmy i korporacje posiadające licencję na eksploracje złóż szybko bogacą się kosztem nisko opłacanej lokalnej siły roboczej.

Jednak wysoki poziom rozwoju technologii daje coraz mniejsze zatrudnienie w kopalniach, technika wchodzi też do jaskiń, a wydobycie odbywa się szybciej i z udziałem coraz to nowszych maszyn. Z tego tytułu doszło w rejonie Bassari do buntu lokalnej społeczności w 2008r. Protestowali oni przeciwko pogłębiającej się biedzie w regionie i coraz niższym zatrudnieniu w przemyśle wydobywczym. Zamieszki przebiegały bardzo gwałtownie, palono budynki administracji publicznej oraz samochody urzędników i firm wydobywczych. Zwróciło to uwagę władz, które od tamtego czasu próbują ustabilizować sytuację i stawiają na turystykę.

W porze suchej uprawia się pola lub pracuje w kopalni, w porze deszczowej ludzie podróżują na północ, do miast, gdzie sprzedają swoje plony, a za zarobione pieniądze kupują rzeczy potrzebne do domu, ubrania, narzędzia czy też nasiona.

Późnym popołudniem trafiamy do Kedougou i na asfalt, niestety jedyna stacja benzynowa w regionie, która ulokowana jest w mieście jest już zamknięta, a my mamy w planach wracać do Tambacoundy. Na wskaźniku jest jeszcze 1/4 baku, jednak przed nami ponad 250km do następnej stacji. Wbrew sobie uspokajam Monikę, że dojedziemy na paliwie które mamy, jednak sam nie daję sobie 100% szans na osiągnięcie celu.

Ruszamy długimi, bezludnymi prostymi asfaltami na północ, wskazówka niepokojąco szybko opada. Jednak dojeżdżamy do miejsca, gdzie dwa dni temu sprawdzaliśmy stan uczestników wywrotki ciężarówki. Tym razem to oni zatrzymują nasze auto i pytają o wodę, bez wahania odlewamy im kilka butelek z naszego kanistra w bagażniku. Krótka rozmowa nasuwa myśl, czy aby przypadkiem nie mają trochę paliwa do sprzedania. Panowie szybko pokazują kilka kanistrów spuszczonej z ciężarówki ropy, transakcja przebiega błyskawicznie, a jej koszt to 1:1 tyle ile my daliśmy im wody, oni nalewają nam paliwa do baku. Teraz już jesteśmy spokojni o dotarcie do Tambacoundy.

Przed zmrokiem nie udaje nam się dotrzeć do stolicy regionu i nocujemy na miłym kempingu na obrzeżach miejscowości Niokolo-Koba w samym sercu parku narodowego. Do północy czyścimy auto i bagażnik oraz większość naszych rzeczy z czerwonego pyłu, wszystko ląduje pod prysznicem i wymaga przepierki lub opłukania.